Gusti Yésus mblajari murid-muridé ndonga
1Ing sakwijiné dina Gusti Yésus ndedonga nang sakwijiné panggonan. Kadung wis rampung terus ènèng murid takon marang Dèkné: “Gusti, mbok awaké déwé diblajari ndonga ta, kaya enggoné Yohanes mulangi murid-muridé?” 2-4Gusti Yésus semaur ngéné: “Nèk kowé ndedonga, ngomong ngéné:
‘Bapaké awaké déwé nang swarga
muga Jenengmu kasutyèkna.
Muga kratonmu tumekaa
lan kekarepanmu klakonana
ing donya kayadéné nang swarga.
Nyuwun rejeki saiki lan saben dina
lan pangapura sangka ing dosa
awit awaké déwé ya ngapura
dosané wong liya.
Nyuwun aja tyedekna panggoda
nanging luwarana sangka ala.’ ”
5-6Gusti Yésus terus ngomong ngéné marang murid-muridé: “Semunggoné nang tengahmu ènèng wong sing mbengi-mbengi nang nggoné kantyané nembung: ‘Mbok aku diselangi rotiné telu, awit ènèng kantya dolan terus mampir nang nggonku, nanging aku ora nduwé suguhan apa-apa.’ 7Semunggoné kantya sing dijaluki tulung mau semaur: ‘Aja ngrusui aku, lawangé wis tak kantying lan aku lan anak-anakku wis turu. Aku ora arep tangi lan ngekèki apa-apa marang kowé.’ 8Lah kuwi terus kepriyé? Ngandela, ora jalaran wongé kuwi kantyané terus sing dijaluki tulung mau bakal tangi lan ngekèki roti, ora. Nanging wongé bakal tangi, jalaran kantyané ora nduwé isin lan ngetyek sing njaluk tulung, mulané bakal dikèki penjaluké.
9“Mulané kowé pada élinga iki: nèk kowé njaluk, kowé bakal dikèki; nèk kowé nggolèk, kowé bakal nemu; nèk kowé totok-totok lawang, kowé bakal dibukakké. 10Awit sapa waé sing njaluk bakal dikèki; wong sing nggolèk bakal nemu lan wong sing totok lawang bakal dibukakké. 11Para bapak sing nang kéné, mosok nèk anakmu njaluk iwak arep mbok kèki ula? Mesti ora! 12Mosok mbok kèki kalajengking nèk anakmu njaluk endok. 13Lah nèk kowé waé, wong sing ala, bisa ngekèki barang sing apik marang anak-anakmu, lah Bapakmu sing nang swarga menèh. Dèkné mesti bakal ngekèki Roh Sutyi marang sapa waé sing nembung.”
Gusti Yésus lan Bèlsebul
14Ing sakwijiné dina Gusti Yésus nundung demit sing marakké wong bisu. Kadung demité wis metu, wongé terus bisa ngomong. Wong kabèh pada nggumun. 15Nanging ènèng siji-loro sing ngomong ngéné: “Yésus kuwi enggoné bisa nundung demit jalaran dikèki pangwasa karo Bèlsebul, ratuné demit.”
16Uga ènèng liya-liyané sing arep njajal Gusti Yésus. Wong-wong kuwi nyuwun Gusti Yésus nggawé tanda pangwasa sangka swarga. 17Nanging Gusti Yésus ngerti pikirané wong-wong kuwi, mulané ngomong ngéné: “Nèk nang sakjeroné negara wongé pada tukaran, negara kuwi bakal bubrah. Semono uga brayat, nèk wongé tukaran karo sakpada-pada, brayat kuwi bakal bubrah. 18Nèk ing kratoné Sétan demité pada nglawan sakpada-pada, apa kraton kuwi bisa ngadek terus? Mesti ora. Aku ngomong ngono kuwi, jalaran kowé ngarani Aku jaréné enggonku nundungi demit nganggo pangwasané Bèlsebul. 19Semunggoné enggonku nundungi demit nganggo pangwasané Bèlsebul, lah murid-muridmu kuwi enggoné nundungi demit nganggo pangwasané sapa? Dadiné murid-muridmu déwé nduduhké nèk pikiranmu kuwi klèru. 20Enggonku nundungi demit kuwi sangka pangwasané Gusti Allah lan kuwi tandané nèk Gusti Allah wis molai ngétokké pangwasané nang tengahmu.
21“Nèk ènèng wong rosa njaga omahé nganggo gaman sing pepak, barang-barangé wongé mesti ora bakal ilang. 22Nanging nèk wongé ditekani wong liyané sing luwih rosa, dèkné bakal dikalahké lan gaman-gamané sing dijagakké mau bakal dirampas lan barang nduwéné wongé bakal diedum-edum.
23“Sapa sing ora ngrujuki Aku, kuwi tegesé nglawan Aku lan sapa sing ora mèlu nglumpukké wedusé karo Aku, kuwi sing mbuyarké.”
Demit sing wis metu
bisa balik menèh
24Gusti Yésus neruské tembungé ngéné: “Nèk ènèng demit metu sangka sakwijiné wong, demit mau terus mlaku-mlaku turut panggonan sing ora kanggonan wong, nggolèk panggonan kanggo lèrèn. Nèk demit mau ora nemu panggonan kuwi, terus mikir: ‘Enaké tak balik nang omah sing wis tak tinggal kaé.’ 25Demité terus balik nang omahé lan weruh nèk saiki wis resik lan ditata apik. 26Demit mau terus lunga nggolèki kantyané, terus balik nggawa demit pitu sing alané ngungkul-ungkuli dèkné déwé. Demit-demit kuwi terus manggon ing wong mau. Entèk-entèké wong kuwi kasusahané malah ngungkul-ungkuli mauné, dongé namung kanggonan demit siji.”
27Sakwisé Gusti Yésus ngomong kuwi mau, terus ènèng wong wédok nang tengahé wong pirang-pirang kono ngomong banter: “Beja tenan wong wédok sing nglairké lan nyusoni Kowé!”
28Nanging Gusti Yésus semaur: “Bener, nanging sing luwih beja kuwi wong sing ngrungokké lan nglakoni tembungé Gusti Allah.”
Wong sing pada njaluk tanda
29Dongé ijik dirubung wong pirang-pirang Gusti Yésus ngomong ngéné: “Pantyèn ala tenan wong jaman iki. Pada njaluk tanda pangwasa sing nggumunké, nanging ora bakal éntuk. Namung bakal éntuk tandané nabi Yonah. 30Kaya enggoné nabi Yonah dadi tanda kanggo wong-wong nang kuta Ninewé, mengkono uga Anaké Manungsa ya bakal dadi tanda kanggo wong-wong iki. 31Mbésuk nèk Gusti Allah ngrutu manungsa, ratu wédok sangka bawah kidul bakal maju lan nyalahké wong-wong iki. Awit ratu kuwi wis teka sangka pojoké bumi, kepéngin ngrungokké kaweruhé ratu Soléman. Nanging ngertia, sing nang kéné iki gedéné ngungkuli ratu Soléman. 32Mbésuk, ing dinané nèk Gusti Allah ngrutu manungsa, wong kuta Ninewé bakal pada maju mbarang karo wong-wong iki lan bakal nyalahké wong-wong iki. Awit dongé wong Ninewé krungu tembungé Gusti Allah sing digelarké karo nabi Yonah, terus pada njaluk ngapura marang Gusti Allah lan pada ninggal laku ala. Pada ngertia, sing ngadek nang kéné gedéné ngungkuli nabi Yonah.”
33Gusti Yésus neruské tembungé: “Mosok ya ènèng wong nyumet dian terus didelikké nang ngisor ambèn, apa ditutupi ténggok? Mesti ora ta! Diané mesti dipasang sing duwur, supaya kabèh wong sing mlebu bisa weruh padangé. 34Mripat kuwi diané awak. Nèk mripaté waras, awaké sak kujur ya padang njingglang. Nanging nèk mripaté buret, awaké sak kujur ya peteng ndedet. 35Mulané pada sing ati-ati, supaya pepadang sing ana ing kowé ora dadi peteng. 36Nèk awakmu padang sak kabèhé lan ora ènèng petengé blas, awakmu sak kujur ya bakal padang njingglang, pada waé kaya nèk kowé keslorotan padangé dian kaé.”
Gusti Yésus nyenèni wong Farisi
lan guru Kitab
37Kadung wis rampung sing memulang, Gusti Yésus terus disuwun mangan nang omahé wong Farisi. Mulané Dèkné ya terus budal lan mangan nang kono. 38Nanging wong Farisi mau nggumun banget, awit weruh Gusti Yésus mangan, tanpa wisuh tangané ndisik. 39Mulané Gusti Yésus terus ngomong: “Bener wong Farisi, kowé pada misuhi njabané awakmu kaya nèk ngisahi njabané mangkok lan piring, nanging njeroné atimu kebek gagasan murka lan ala. 40Kowé wong bodo, Gusti Allah sing nggawé njaba, apa ya ora nggawé sing njero uga? 41Isiné mangkok lan piringmu kuwi kudu mbok kèkné wong sing ora nduwé, supaya kowé bisa resik sak kabèhé.
42“Tyilaka kowé wong Farisi! Awit sangka tanduranmu bumbu-bumbu lan janganan-janganan waé kowé ngekèki prasepuluhané, nanging sing bener kanggo wong liya lan katrésnan marang Gusti Allah ora mbok perlokké. Sakjané kuwi sing kudu mbok perlokké ndisik lan liyané uga kudu mbok tindakké.
43“Tyilaka kowé wong Farisi! Awit nèk nang sinaguk kowé njalukké njagong nang ngarep déwé, nang jagongané wong gedé, uga nèk nang pasar-pasar kowé njaluk diajèni. 44Tyilaka kowé! Awit kowé kuwi kaya kuburan sing ora ènèng tengerané, kuburan sing diidek-idek wong, awit ora ngerti nèk kuwi kuburan.”
45Terus ènèng guru Kitab semaur: “Guru, ngono kuwi kowé ngèlèk-èlèkké awaké déwé mbarang!” 46Gusti Yésus terus ngomong: “Kowé guru-guru Kitab, kowé uga wong tyilaka! Kowé numpangké momotan sing abot nang pundaké wong, lah nanging kowé déwé emoh ndemèk momotan kuwi karo drijimu. 47Tyilaka kowé! Awit kowé pada nggawèkké kuburan pengéling-éling kanggo para nabi, lah nanging mbah-mbahanmu déwé sing matèni para nabi kuwi dèk mbiyèn. 48Dadiné ngono kuwi kowé ngétokké nèk kowé setuju karo sing ditindakké karo mbah-mbahanmu dèk mbiyèn. Wujuté, wong-wong kuwi sing matèni para nabi lan kowé sing nggawèkké kuburan kanggo para nabi. 49Jalaran sangka kuwi, Gusti Allah ing kaweruhé ngetokké tembung ngéné: ‘Aku bakal ngongkon nabi-nabi lan rasul-rasul teka; ènèng sing bakal dipatèni lan ènèng sing bakal disiya-siya.’ 50-51Ngandela ta! Getihé para nabi sing mili wiwit jamané bumi digawé, tegesé wiwit getihé Abel, nganti tekan getihé nabi Sakarias, sing dipatèni nang sak tengahé altar lan Omahé Gusti Allah, kuwi kabèh bakal ditibakké marang para Farisi lan para guru Kitab iki.
52“Tyilaka kowé, para guru Kitab! Awit kowé nyekel kuntyiné kaweruh bab wèt-wèté nabi Moses, nanging kowé déwé ora ngleboni, malah wong sing kepéngin ngerti isiné wèt-wèt kuwi mbok alang-alangi!”
53Kadung Gusti Yésus wis lunga sangka kono, para Farisi lan para guru Kitab terus pada nesu banget marang Dèkné. Wong-wong mau pada ngetokké pitakonan pirang-pirang lan bab werna-werna prekara marang Gusti Yésus. 54Nanging sing dituju supaya Gusti Yésus ngetokké tembung sing klèru, sing kenèng dienggo jalaran kanggo nyekel Dèkné.
