Stephen Uselupatok
1Eke kulu paatele yamùk yepulu uya Stephen yekamappoppù, “Ailon pe na' sàlà wechi màlà?” tukaik. 2Molopai Stephen uya yeikuppù, “Utonpa yamùk, molopai ukàipùnù yamùk! Kùyetatàk kon! Wakù Katù usenpoikappù kùtamo Abraham piyak Mesopotamia po iwemapù tùse, Haran po emasse iità wapiya, 3molopai ipàk wateppù ya, ‘Àtonpa molopai apata inànkà molopai itàkà pata yak yekama uya màlà àpàk!’ teppù ya. 4Màlàyau pata Chaldea nàmàppù ya molopai iitàppù emasse Haran po. Abraham kàipùnù welikù tùpo, Katù uya iitama toppe sàlà pata yak ikupùppù, yau memassatài'nùk sàlà pe yak. 5Màlà yattai Katù uya Abraham lepappù ipùkkù ke iponalok woton ke pen, mala lùkkwà là non ke, tewin tùtta nonka tok ya ipona woton ke pen. Tùse Katù uya itemyak itùlù tùuya teppù, iponaloppe iwettoppe, molopai ipayan nùssan ponaloppe iwettoppe ite'mappù pàk. Katù uya ilepa tùuya, te yattai Abraham wechippù imunkà pùla. 6Sàlàichi màlà Katù uya ipàk wateppù, ‘Apayan nùssan wemapù màlà kaklan pata yau. Màlà pata yau kaklan yamùk poitolù pe tok wechi màlà, molopai àli pe kulu tok talumattà màlà 400 pe kilichimochi,’ teppù ya. 7‘Tùse talumattàntok tùlù uya màlà kappon yamùk tok yepoino kon pona, molopai màlà tùpo tok uyàpù màlà, màlà pata yapai unamase molopai uyapulàse sàlà pata yak,’ teppù Katù uya. 8Màlàyau Katù uya Abraham lepappù Jew yamùk yattàtok yeselu woton ke, suwa wechi màlà tettok tùuya yekama pe. Màlàpàk Abraham uya Isaac yattàppù iwentu tùpo 8 pe iku'nài wei yattai. Isaac uya Jacob yattàppù, molopai Jacob uya 12 pan kon walawotichi tùmunkà yamùk yattàppù.
9“Màlàyau pùsamlo kùtamo kon yamùk kùlùmàluppù Joseph pàk molopai tok uya ichilanmappù kappon poitolù pe Egypt yak. Tùse Katù wechippù ipyau, 10molopai imokkappù ya màlà tamù'nawàlà iwettalumattàtok yapai. Pukkek pe iwettok ke Joseph lepappù ya molopai wakù pe Pharaoh, Egypt pon King, wettok tùpàk yepotoppe ya ikupùppù ya. Màlàyau Pharaoh uya Joseph kupùppù itepulu pe Egypt yau, molopai tamù'nawàlà tùwùk tau. 11Màlàyau iwan pe we'nàtok wechippù Egypt molopai Canaan yawàlà. Màlà uya eke pe kulu wettalumattàntok nepùppù. Kùtamo kon yamùk uya kùyali yepolo pùla iwechippù. 12Màlàpàk Jacob uya kùyali wechi Egypt po yetasak tùuya yau, kùtamo kon yamùk yeunokoppù wapiya kulu màlà pata yak. 13Yakon itekkwa pe tok utàsak yattai Joseph usekamappù tùlunan pàk molopai Pharaoh uya Joseph tonpa yamùk ittuppù. 14Màlàyau Joseph uya tùmaimu yeunokoppù tùkàipùnù Jacob piyak, molopai tamù'nawàlà tùtonpa yamùk uyàttoppe Egypt pona 75 pe kappon yamùk wechippù màlà tamù'nawàlà. 15Màlàyau Jacob utàppù Egypt pona, màlàyau molo imàlà molopai kùtamo kon yamùk welikùppù. 16Tok yàkàpù yalàppù màlà Shechem yak, tok u'nattàppù màlà, uluwaik Abraham ne'mappù pùlayatta ke tok nesatùppù yawàlà Hamor munkà winàpai yak.
17“ ‘Ikupù uya màlà tetok,’ tùuya lùppù Abraham pàk kuttok Katù uya yattai wechi mei pùla yau, kùtonpa kon yamùk wepansak wechippù màlà tukke Egypt po. 18Màlà yattai nen uchi tùpatalon kin Joseph ittunàippù pen, wenappù Egypt yepulu pe. 19Pùsàlà uya kùtonpa kon yamùk yennakappù, molopai àsà pe iwechippù kùtamo kon yamùk pàk, molopai tok yeka'nonkappù ya tùmunkà kon yenpakka toppe tok uya tùwùk kon tapai, tok welittoppe. 20Sàlà yattai màlà Moses wentuppù, Katù yauchinpanài. Imainanpappù màlà ikàipùnù yùwùk tau àsolùwau kapùi kaichalà, 21molopai yenpakkasak itùwùk tapai yau, Pharaoh yenchi uya yanùmùppù molopai yemokkappù ya tùmle pe. 22Yenupappù màlà tamù'nawolon Egypt pon kon usenupatok kon yamùk pàk, molopai eke kàyik pe iwenappù, tùmaimu yau molopai teselu yau.
23“ 40 pe ikilichimochiyi Moses wechi yattai tùtonpa yamùk Israel yamùk kaklanpase tùutà toppe ichenumenkappù. 24Egypt pon uya tùtonpa talumattà yeneppù ya màlà. Màlàyau iitàppù ipùikattàse molopai Egypt pon talumattàppù ya itentak, tùwàkasse. 25Tùtonpa yamùk uya Katù uya tapulà tùpùikattànài'nokon pe ittu pe yekamappù ya, tùse tok uya ittu pùla iwechippù. 26Yakon wei yattai asa'lon kon Israel yamùk wepanta'ma yeneppù ya molopai tok yeleutanùpùiche iwechippù. ‘Yetatàk kon, kàyik yamùk, echitonpa ton amyamlo, yà'là pe iwechi pàk ewettalumattà kon màlà?’ teppù ya. 27Tùse mùkkàlà tùulon talumattànài uya Moses chitokkappù miya. ‘Ànùk ken itepulu pe molopai ittunài pe ina yepoi àkupùi?’ tukaik yekamappoppù ya. 28‘Uwàpai na' ewechi màlà, ko'manyak Egypt pon wànàppù auya kasa?’ teppù ya. 29Sàlà yetasak tùuya yau, Moses wepeppù Egypt yapai molopai iwemapùppù pata Midian po kaklan pe. Molo asa'là walawotichi pe iimunkàtappù.
30“40 pe kilichimochi tùpo Inchelù usenpoikappù Moses piyak, apok yuk pàk àsà pe tululu pe tùuyassen yau, wontaik yau Sinai Tùpù piyau. 31Moses usenumenkasak kulu wechippù tùneneppù pàk, molopai iitàppù miya lùiwa yuk piyak mei pùla yense. Molopai Itepulu maimu yetappù ya. 32‘Atamo yamùk Katùyi Iulà, Abraham Katùyi, Isaac molopai Jacob Katùyi,’ tukaik. Moses wàplànài'nùmùppù, iwettalipasak molopai enenpai pùla iwechippù. 33Molopai Itepulu Katù uya, ‘Attassa imokkakà masapùla patassek satippe yau messai'nùk màlà wakù kulu non. 34Uponalok kon kappon yamùk wettalumattà yensak uya man Egypt po. Tok ya'nùmù yetasak uya man, molopai uttàssak sàlà tok mokkase. Àikkà sàlà pe, eyeunoko uya sàlà Egypt pona,’ teppù ipàk.
35“Pùsàlà mùkkàlà Moses Israel yamùk nùnulunpappù lùppù. ‘Ànùk ken uchi itepulu pe molopai ittunài pe ina yepoi àkupùi?’ tukaik tok uya yekamappoppù. Mùkkàlà Katù neunokoppù itepulu pe molopai mokanài pe, inchelù tùneneppù tùuyassen yuk yau uya tùpùikattà yawà. 36Kappon yamùk yalàppù ya Egypt poi, yà'là yekkwa ton nà wapiya là yensak lùssan pen, enumenkan nan kupù pe Egypt po, Ichuweyu Palau piyau, molopai wontaik yau 40 pe kilichimochi. 37Moses mùkkàlà kappon yamùk Israel pon kon pàk, ‘Katù uya màlà tùmaimu yenpoikanài yeunoko apyakù'nokon uyeunossak tùuya nai'nùk kasa, àtonpa kon kùlottapai,’ tawon nùppù. 38Moses mùkkàlà wontaik yau iwessak lùppù iwepilichak kon kappon yamùk pokonpe, kùtamo kon yamùk pokonpe iwechippù molo. Molopai inchelù tùpokon pe ichelupasak lùppù Sinai Tùpù po, Katù Maimu nulà nan yepoloppù ya tekamasen pe iwettoppe kùpàkù'nokon.
39“Tùse kùtamo kon yamùk wechippù imaimu yawàlà eppai pùla, miya ichitokkappù tok uya molopai Egypt pona ennappopai tok wechippù. 40Màlàyau Aaron pàk tok uya wateppù, ‘Tùulon pe katù yamùk ànkonekakà tùutà woton ina wapiya. Yà'là pe lànan pùsàlà Moses wechippù man ina ne'nàippù Egypt poi ittu ina uya pùla man,’ teppù. 41Màlà yattai nen uchi màlà tok uya tùwepeimatok kon itemlotopo woton konekappù paka mule kasa, molopai kamo wànàppù tok uya ipottà toppe tùuya'nokon. Molopai tok uta'lettàppù tùnkonekappù kon temyatù kon ke yapulà pe. 42Tùse Katù welattàppù tok winàpai molopai tok tùlùppù ya tok wepeimatoppe chilùkà yamùk kak yawon kon pàk, iwe'menukasak Katù Maimu yenpoikannan kaletayi yau kasa, ‘Israel pon kon kappon yamùk! Ulepatok auya'nokon molopai ànpottà kon na' mùnettantàu 40 pe kilichimochi wontaik yau. 43Katù Moloch yùwùk yalà auya'nokon màlà nettai nùk, molopai chilùkà walai yalà auya'nokon akatùyi kon Rephan, mùkyamlo ànkonekappù kon ewepeimatok kon ipàk pe. Màlàpàk eyeunoko kon uya màlà Babylon yentawinàkaik,’ teppù ya.
44“Kùtamo kon yamùk piyau Katù yapulà kùtamo kon yamùk uya yùwùk wechippù wontaik yau. Ikonekasak wechippù màlà Katù uya Moses pàk yekamappù kasa, yamùtok yawà yekamappù Moses pàk yawàlà. 45Màlà tùpo kùtamo kon yamùk uya sàlà tapùi yekkwatùppù tùkàipùnù kon yamùk winàpai, molopai tok uya yalàppù ta'là'nokon Joshua ya'là tùutà kon yau, molopai pata mokkappù tok uya kappon yamùk màlà pata yawon kon winàpai. Katù uya kappon yamùk pata yawon kon yenpeppù màlà kùtamo kon yamùk lawàlà. Tapùi kùtamo kon nalàppù wechippù màlà molo David wechi molo ponalà. 46David uya Katù uya apulàntok yepoloppù, molopai Katù yekamappoppù ya itùwùk yamùtoppe tùuya Jacob Katùyi ponaloppe. 47Tùse Solomon pe iwechippù itùwùk yamùnài.
48“Tùse Eke kulu Katù mùkkàlà tapùi yamùk kappon yamùk namùppù tau tùwemassen pen, Katù Maimu yenpoikanài uya watesak kasa.
49‘Epùn màlà uyapon, tawon mùkkàlà Itepulu Katù, molopai non màlà utta yapon. Yà'là yekkwa ken uchi tapùi yamù auya uponalok pe? I'nailà wàlàkkattok patassek nai? 50Uyiwalà ken na' tamù'nawàlà sàlà yamùk koneka uya pùn?’
51“Sa'man ton i'mù amyamlo! Ailon tetok ya pùnon itewan ton, molopai apana kon! Atamo kon yamùk kasa kulu messatàik, Wakù Akkwalù mùnulunpayatàik tàwàlàlà! 52Molo na' tewin nà Katù Maimu yenpoikanài wechippù atamo kon yamùk nùtalumattàppù pen? Tok uya Katù Maimu yenpoikannan tùkkappù, mùkyamlo Wakù pe tùwessen uyàpù yekaman nan nùssan pena. Molopai sàlà pe yeimipoppù auya'nokon molopai iwànàppù auya'nokon. 53Amyamlo uya màlà law yepoloppù, tùkussen pe itùsak inchelù yamùk winà. Tùse yawàlà pùla ewessak kon màlà!” teppù Stephen uya tok pàk.
Stephen Wànà Tàk Ke
54Iichelupa yetasak tùuya'nokon yau, Jew yamùk yepulu ton we'naikappù, molopai tùyà kon kàlàlài'mappù tok uya. 55Tùse Stephen wanùssak Wakù Akkwalù ke uya, tenu tùlùppù epùn winàkàik, molopai Katù yakkwayi yeneppù ya molopai Jesus wechi satippe kamik pen Katù yemyatù winà. 56“Yentàk kon! Epùn utakkokasak tenyaik molopai Kàyik Mumu satippe man kamik pen Katù yemyatù winà!” teppù ya. 57Tùwentaimei'ma'nokon tùpana kon yakkoloppù tok uya, molopai tewinanpa tamù'nawàlà tamùkke tok utàppù iwinàkàik. 58Tok uya iwolokappù pata yapai molopai tok uya iwànàppù tàk ke. Yennài nan uya tùpon kon nàmàppù umoine Saul itesek pùta piyau. 59Tàk ke tok uya ùwànà tùse Stephen wàpùlemappù, “Itepulu Jesus uyakkwalù yanùnkà!” tukaik. 60Tese'muyok iwenappù molopai iwentaimeppù eke pe, “Itepulu! Sàlà àli kuttok tok uya kùchittui molopai kù'nepùi tok winàkàik!” tukaik. Wa te tùpo iwelikùppù.