Jawabané Stéfanus
1Imam gedé terus ngomong: “Apa ya bener mengkono?” 2Semauré Stéfanus: “Para sedulur lan para bapak, pada gelema ngrungokké. Gusti Allah sing Mahamulya wis ngétok marang leluhur kita Abraham nalika ijik ing Mésopotamia, sak durungé manggon ing Haran, 3lan ngomongi mengkéné: Kowé lungaa sangka negaramu lan sangka sanak-sedulurmu lan menyanga nang negara sing bakal Tak duduhké marang kowé. 4Panjenengané terus lunga sangka tanahé wong Kasdim lan manggon ing Haran. Sakwisé ninggalé bapaké, terus dikongkon karo Gusti Allah ngalih sangka kono menyang negara kéné, sing pada sampéyan enggoni saiki. 5Lan ing kono Gusti Allah ora ngekèki warisan marang piyambaké, lemah sak petyak waé ora, nanging ngekèki janji, arep ngekèkké negara kuwi dadi duwèké turun-temuruné, senajan waktu kuwi durung duwé anak. 6Lan Gusti Allah banjur ngomong, yèn turun-turunané arep dadi wong mantya ing negara mantya apa menèh arep didadèkké batur lan dianiaya suwéné 400 taun. 7Nanging bangsa sing bakal nindes kuwi - mengkéné tembungé Gusti Allah - bakal Tak ukum, lan sakwisé kuwi, bakal pada metu sangka kono lan bakal ngabekti marang Aku ing panggonan kéné. 8Gusti Allah terus ngekèki perjanjian sunat marang piyambaké lan mengkéné enggoné Abraham nduwé anak Isak, banjur disunati ing wolung dinané. Lan Isak nurunké Yakub lan Yakub nurunké bapa-leluhur kita taler rolas.
9Awit sangka sengité, para bapa-leluhur kita iki terus ngedol Yosèf menyang negara Egipte, nanging Gusti Allah nunggal karo piyambaké, 10terus diluwari sangka kabèh sangsarané lan dikèki kawelasan lan kawityaksanan, nalika ing ngarepé Parao, ratu ing Egipte, terus diangkat karo Parao dadi wong sing nyekel pangwasa kanggo negara Egipte lan kanggo kratoné kabèh. 11Ing sak ubengé negara Egipte lan ing negara Kanaan terus katekan patyeklik lan kasusahan gedé, nganti leluhur kita ora bisa olèh pangan. 12Nanging bareng Yakub krungu, yèn ing negara Egipte ana gandum, terus kongkonan para leluhur kita mrana. Kuwi sing kaping pisan. 13Bareng mlakuné sing kaping loro, Yosèf ngenalké marang para seduluré, terus asal-usulé Yosèf terus dikenalké marang Parao. 14Yosèf terus kongkonan mapak Yakub, bapaké, lan kabèh sanak-seduluré, tyatyah jiwa ana pitung puluh lima. 15Yakub terus lunga sangka Egipte, temekané ninggal ing kana uga para leluhur kita. 16Layoné pada digawa menyang Sikem, terus dikubur ing kuburan, sing wis dituku karo Abraham nganggo duwit slaka sangka para anaké Hémor ing Sikem. 17Banjur saya tyedak kedadian janji sing dikèkké karo Gusti Allah marang Abraham, bangsa iki mundak okèh ing Egipte, 18nganti ana ratu liya sing nggawa pepréntahan ing negara Egipte, sing ora kenal bab Yosèf. 19Ratu kuwi nindakké tyara èlèk marang bangsa kita, para leluhur kita disiya-siya lan dikongkon ngguwaki bayi-bayiné, supaya pada mati. 20Wantyi kuwi Moses lair; piyambaké apik ing ngarepé Gusti Allah, terus dirumati ing omahé bapaké telung sasi suwéné. 21Terus dibuwang, nanging terus dipupu karo anaké wadon Parao, sing ngrumati kaya anaké déwé. 22Moses banjur diwulangi ing bab kepinterané wong Egipte kabèh, terus nduwèni kapinteran ing bab ngomong lan penggawé.
23Bareng wis umuré patang puluh taun, piyambaké nduwé karep arep ngéndangi para seduluré ya kuwi wong Israèl. 24Nalika kuwi piyambaké weruh wong dianiaya karo wong Egipte, banjur ditulungi lan dibélani, wong Egipte mau dipatèni. 25Mikiré, para seduluré bakal ngerti, yèn piyambaké dikanggokké karo Gusti Allah ngluwari para seduluré iki kabèh, nanging pada ora ngerti. 26Esuké piyambaké teka menèh, ketepakan ana wong Israèl loro sing ijik gelut, terus mbudidaya arep misah, tembungé: Para sedulur, kowé kuwi apa ora pada sedulur? Kenèng apa kok pada tukaran? 27Nanging wong sing nglarani marang kantyané kuwi terus mbantah Moses, tembungé: 28Sapa sing ngangkat sampéyan dadi penggedé lan rèkter kula? Apa sampéyan nduwé karep arep matèni kula, kaya anggèn sampéyan matèni wong Egipte waktu wingi kuwi? 29Bareng krungu tembung mengkéné kuwi, Moses terus mblayu lunga lan dadi wong mantya ing negara Midian. Lan ing kono nduwé anak lanang loro.
30Bareng wis patang puluh taun, terus ana mulékat sing ngétok marang piyambaké ing ara-ara samun ing gunung Sinai, ana geni murup ing grumbul eri. 31Moses nggumun weruh perkara kuwi, lan bareng nyedek arep mriksa, terus krungu swarané Gusti mengkéné: 32Aku iki Gusti Allahé leluhurmu, Gusti Allahé Abraham, Isak lan Yakub. Moses terus gemeter lan wedi weruh kuwi. 33Terus diomongi karo Gusti: Tyopoten sepatu sikilmu, awit panggonan sing kok idak kuwi lemah sing sutyi. 34Aku wis nggatèkké karo tenan marang kasangsarané umat-Ku ing negara Egipte, lan wis ngrungokké sambaté, lan Aku wis medun bakal ngluwari; mulané mrénéa, kowé bakal Tak utus menyang negara Egipte.
35Moses sing wis ditampik karo wong-wong iki karo tembungé: Sapa sing ngangkat sampéyan dadi penggedé lan dadi rèkter? Ya Moses kuwi sing diutus karo Gusti Allah dadi penggedé lan juru pangluwar, lantaran mulékat, sing wis ngétok marang piyambaké ing grumbul eri. 36Ya Panjenengané kuwi sing nuntun wong-wong iki metu karo nindakké mujijat-mujijat lan tanda-tanda ing negara Egipte, ing segara Abang lan ing ara-ara samun, nganti patang puluh taun suwéné. 37Ya Moses kuwi sing ngomong marang wong-wong Israèl: Gusti Allah bakal ngangkat nabi kaya aku iki kanggo kowé sangka antarané para sedulurmu. 38Ya Moses kuwi sing dadi lantarané ing njeruhné pasamuan ing ara-ara samun, ing antarané mulékat sing nggelarké tembungé marang piyambaké ing gunung Sinai karo leluhur kita; lan ya piyambaké sing nampa tembung-tembung sing urip, supaya dikèkké marang kula lan sampéyan kabèh. 39Nanging leluhur kita ora pada mbangun turut marang piyambaké, malah ditampik. Ing njeruhné ati pada kepéngin mulih menyang negara Egipte. 40Marang Harun tembungé wong-wong kuwi mengkéné: Kita digawèkké sesembahan, sing arep nuntun mlaku kita, awit Moses sing wis nuntun kita metu sangka negara Egipte, kita pada ora ngerti kepriyé kahanané. 41Waktu kuwi terus pada nggawé retya pedèt lan brahala kuwi banjur disajèni, terus pada sukak-sukak marang apa sing digawé déwé kuwi. 42Gusti Allah terus ninggalké wong-wong iki, pada diuja enggoné pada nyembah marang suradadu-suradaduné langit, kaya sing wis ditulis ing kitabé para nabi mengkéné:
Apa kowé tau masrahké kurban sing dibelèh lan pisungsung marang Aku,
sak suwéné patang puluh taun ing ara-ara samun, hé turunané Israèl?
43Ora tau, malah kowé pada ngusung tarupé Molok
lan lintangé déwamu Répan,
retya-retyané sing pada kok gawé lan kok dadèkké sesembahan.
Mulané kowé bakal Tak buwang nganti tekan sabrangé negara Babél.
44Tarupé Paseksi ing sak tengahé leluhur kita ing ara-ara samun, sing digawé awit sangka préntahé Gusti Allah marang Moses, miturut tyonto sing wis didelok. 45Tarup kuwi ditampa karo leluhur kita lan terus digawa mlebu ing negara iki sing ketuntun karo Yosua, ya kuwi nalika negara iki direbut sangka bangsa-bangsa liya, sing ditundung karo Gusti Allah sangka ngarepé leluhur kita; mengkono nganti tekan jamané Daved. 46Daved wis nampa kawelasan ing ngarepé Gusti Allah lan njaluk, supaya dililani mbangun Griya kanggo Gusti Allahé Yakub. 47Nanging Salomo sing nggawé Griya kanggo Gusti Allah. 48Mung waé sing Mahaluhur ora manggon ing gawéané tangané manungsa, kaya sing diomongké karo nabi mengkéné:
49Langit kuwi dampar-Ku,
lan bumi kuwi antyik-antyiké sikil-Ku.
Griya apa sing bakal kok nggawé kanggo Aku?
Mengkono tembungé Gusti,
panggonan apa sing bakal dadi panggonan palerepan-Ku?
50Apa duduk tangan-Ku déwé sing nggawé samubarang iki kabèh?
51Hé, wong sing pada ndablek, wangkot ing ati lan budek, sampéyan tansah pada nglawan Roh Sutyi, pada kaya leluhur sampéyan, ya mengkéné uga sampéyan kabèh. 52Nabi-nabi ngendi sing ora dianiaya karo leluhur sampéyan. Malah pada matèni wong-wong sing ndisik nubuat bab tekané Kabeneran, sing saiki wis sampéyan sélaki lan sampéyan patèni. 53Sampéyan wis pada nampa angger-anggeré Torèt, sing dikèkké lantaran para mulékat, nanging pada ora sampéyan tetepi.”
Stéfanus dipatèni, Saulus nunggoni
54Bareng para wargané Pangwasa hukum Agama krungu kuwi mau kabèh, pada rumangsa ketumbak atiné lan pada kerot-kerot untu, gregeten marang Stéfanus. 55Nanging Stéfanus kebak karo Roh Sutyi, ndangak menyang langit, terus weruh kamulyané Gusti Allah lan Yésus ngadek ing tengené Gusti Allah. 56Terus ngomong: “Tenan, aku weruh langit menga lan Putrané Manungsa ngadek ing tengené Gusti Allah.” 57Wong-wong terus pada mbengok-mbengok nyerbu Stéfanus karo nutupi kupingé. 58Terus diglandang menyang sak njabané kuta, lan dibandemi watu. Para seksi pada nyopot jubah ing ngarepé wong enom sing jenengé Saulus. 59Stéfanus sak nalika dibandemi watu mau, ndedonga semauré: “Duh Gusti Yésus, supaya gelem nampani roh kula.” 60Karo sendeku terus mbengok banter: “Duh Gusti, dosa kuwi supaya aja Panjenengan tempuhké marang wong-wong kuwi.” Sakwisé ngomong mengkono kuwi terus ninggal.